Ο αιτιολογικός παράγοντας της Νόσου του Οιδήματος είναι η Τοξίνη Shiga-2e. Κωδικοποιείται και παράγεται από έναν συγκεκριμένο παθότυπο της Escherichia coli και υπάρχει παντού στο κόσμο τόσο σε χοιροτροφικές μονάδες με κλινική εμφάνιση της νόσου όσο και σε υγιείς. Η E. coli αποικίζει κυρίως στο γαστρεντερικό σωλήνα. Εκτός αυτού η E. coli μπορεί να βρεθεί σε ζωοτροφές ή νερό που έχει μολυνθεί από κόπρανα, σε νερό που έχει περάσει από σωλήνες με βιοφίλμ, στο έδαφος και στο περιβάλλον του χοιροστασίου. Η μόλυνση γίνεται μέσω της στοματικής οδού. Όταν λαμβάνεται σε επαρκείς ποσότητες, η E. coli που προκαλεί τη Νόσου του Οιδήματος αποικίζει το έντερο και στη συνέχεια πολλαπλασιάζεται με γρήγορο ρυθμό για να φτάσει σε τεράστιους αριθμούς. Ο αποικισμός γίνεται μέσα σε 3-6 μέρες μετά την είσοδο του βακτηρίου και απαιτεί την πρόσδεση των ινιδίων προσκόλλησης στους αντίστοιχους υποδοχείς που βρίσκονται στο επιθήλιο του λεπτού εντέρου ή στον βλεννογόνο της νήστιδας και του ειλεού. H Stx2e απορροφάται στην κυκλοφορία και προκαλεί αγγειακή βλάβη στα όργανα στόχους.
Η εκφυλιστική αγγειοπάθεια στις μικρές αρτηρίες και αρτηριόλια έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη διαπερατότητα των αγγείων. Έτσι λόγω της ώσμωσης το υγρό φεύγει από το αγγειακό σύστημα και διαχέεται σε διάφορους ιστούς, προκαλώντας αλλοιώσεις οι οποίες μακροσκοπικά φαίνονται ως οίδημα.
Το ζελατινώδες οίδημα εμφανίζεται στον υποβλεννογόνο του καρδιακού στομίου του στομάχου και ενίοτε στο θόλο, στο μεσόκολον (εικόνα 1), στο μεσεντέριο του λεπτού εντέρου και στην επιφάνεια πρόσφυσης της χοληδόχου κύστης με το ήπαρ (εικόνα 2). Τα μεσεντέρια και τα κοιλιακά λεμφογάγγλια μπορεί να είναι διογκωμένα, οιδηματικά και συμφορημένα. Επίσης, μπορεί να παρατηρηθεί οίδημα στα βλέφαρα, στο μέτωπο, στο λάρυγγα και στον εγκέφαλο.
(Πηγή: Diseases of Swine, Tenth Edition, Edited by J.J. Zimmerman et al., John Wiley & Sons, Inc. Published 2012)
Εικόνα 1: Ζελατινώδες οίδημα στο μεσόκολον, πηγή:
In the figure 2: Εικόνα 2: Ζελατινώδες οίδημα στο σημείο πρόσφυσης της χοληδόχου κύστης με το ήπαρ, πηγή:
Η Νόσος του Οιδήματος εμφανίζεται κυρίως σε χοιρίδια που απογαλακτίστηκαν πρόσφατα, παρ' όλα αυτά μπορεί να παρατηρηθούν περιστατικά και σε μετέπειτα στάδια της παραγωγής. Η νόσος μπορεί να είναι σποραδική και μπορεί να προσβάλλει μεμονωμένα ζώα, αλλά ενίοτε μπορεί να προσβάλλει και μια ολόκληρη παρτίδα χοίρων.
Η υποξεία/οξεία μορφή συχνά εμφανίζεται με ξαφνικούς θανάτους χωρίς να έχουν προηγηθεί συμπτώματα της ασθένειας. Η γενική κατάσταση των περισσότερων χοίρων που πεθαίνουν από την Νόσο του Οιδήματος είναι καλή. Κάποιοι προσβεβλημένοι χοίροι γίνονται ανορεξικοί, εμφανίζουν οίδημα στα βλέφαρα και στο μέτωπο. Κάποιοι χοίροι βγάζουν περίεργες κραυγές εξαιτίας του λαρυγγικού οιδήματος. Λόγω του εγκεφαλικού οιδήματος οι χοίροι μπορεί να εμφανίσουν σπασμούς, αταξία και πλευρική κατάκλιση με ποδηλατικές κινήσεις (Εικόνα 3). Όσοι χοίροι επιβιώνουν από την οξεία μορφή της νόσου, αν και λίγοι, υπολείπονται σε ανάπτυξη.
Η πορεία της νόσου μπορεί να είναι παρατεταμένη. Μπορεί να έχουμε επανεμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων στην ίδια παρτίδα χοίρων, ιδιαίτερα όταν κάνουμε αλλαγές στη διατροφή, διακοπή του οξειδίου του ψευδαργύρου ή των αντιβιοτικών στην τροφή ή έχουμε εμφάνιση κάποιου παράγοντα που προκαλεί stress.
Εικόνα 3: Νευρικά συμπτώματα (πλευρική κατάκλιση, ποδηλατικές κινήσεις) σε χοίρο με Νόσο του Οιδήματος, πηγή: Ceva
Μπορεί, επίσης, να εμφανιστεί και η υποκλινική μορφή της Νόσου του Οιδήματος, όπου οι χοίροι είναι κλινικά υγιείς αλλά εμφανίζουν μικροαγγειακές αλλοιώσεις και μπορεί να έχουν μειωμένο ρυθμό ανάπτυξης. Εκτροφές με την υποκλινική μορφή έχουν ομάδες χοίρων με ανομοιογένεια σε διαφορετικά στάδια παραγωγής.
Μάθετε περισσότερα
Η χρόνια μορφή της Νόσου του Οιδήματος εμφανίζεται σε μικρό ποσοστό χοίρων που έχουν αναρρώσει από την οξεία μορφή ή σε εκτροφές όπου υπάρχει η χιμαιρική E. coli (το E. coli με πλάγια γραφή) η οποία παράγει τις θερμικά ασταθής (LT) και θερμικά σταθερές (ST) τοξίνες οι οποίες προκαλούν διάρροια αμέσως μετά τον απογαλακτισμό αλλά παράγουν και την τοξίνη Shiga-2e. Σε ποικίλες χρονικές περιόδους από μέρες μέχρι και εβδομάδες μετά την εντερική μόλυνση, η ανάπτυξη σταματά και οι άρρωστοι χοίροι συχνά εμφανίζουν μονομερείς νευρικές διαταραχές όπως κυκλικές κινήσεις, περιστροφή της κεφαλής, ή ατροφία των μυών των άκρων με προοδευτική αδυναμία. Σε αυτές τις περιπτώσεις το υποδόριο οίδημα είναι σπάνιο.
(Πηγή: Diseases of Swine, Tenth Edition, Edited by J.J. Zimmerman et al., John Wiley & Sons, Inc. Published 2012)